بررسی شرایط تروفی تالاب کانی برازان مهاباد با استفاده از فسفر زیست‌فراهم رسوبات و شاخص کارلسون (TSI)

تالاب کانی­برازان مهاباد از جمله تالاب­های مهم جنوب دریاچه ارومیه می­باشد و به‏دلیل تنوع زیستی به­عنوان پناهگاه حیات وحش و سایت رامسر ارتقا یافته است. در این تحقیق 15 ایستگاه در تالاب کانی برازان مهاباد برای نمونه­برداری پارامترهای کیفی آب در فصول چهارگانه سال 1394 انتخاب و با یک زمان­بندی منظم، عملیات نمونه­برداری انجام گرفت. همچنین از 6 ایستگاه داخل تالاب در طول فصل تابستان نمونه­برداری رسوب برای تعیین فسفر زیست­فراهم انجام شد. پارامترهای کیفی آب در این مطالعه شامل: نیتروژن، فسفر، شفافیت، کلروفیل a، (اکسیژن­خواهی بیولوژیکی) BOD، (اکسیژن­خواهی شیمیایی) COD و بار باکتریایی در تالاب بوده که براساس روش‏های آزمایشگاهی استاندارد تعیین شدند. نتایج حاصل برای BOD و COD نشان داد که در تمام فصول سال مقدار این پارامترها بیشتر از استاندارهای تعیین شده بود. همچنین نتایج بیانگر بالا بودن TSI (TN) در فصول اول و دوم سال و افزایش مقادیر TSI (TP) و TSI (SD) در فصول پاییز و زمستان نسبت به فصول قبلی سال بود. میانگین فسفر زیست­فراهم در نمونه­های رسوب برابر با mgkg-1 4/29 بود که نشان دهنده­ی خطر آزاد شدن فسفر از رسوبات بستر و تشدید فرایند غنی­شدن در طول فصل تابستان است. به علاوه ارتباط معنی­دار (01/0 > P ، 79/0=r) بین مقدار فسفر کاول و تراکم جلبک تک­سلولی به روشنی موید این واقعیت بود که روش کاول می­تواند به عنوان شاخص جلبک زیست­فراهم در این تالاب مورد استفاده قرار گیرد. در نهایت براساس شاخص تروفی مشاهده شد که شرایط تالاب در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب در وضعیت مزوتروفیک خفیف، الیگوتروف، مزوتروفیک و مزوتروفیک حاد قرار دارد و می­توان بیان کرد وضعیت تالاب در حال گذر به مرحله پرغذایی است که این امر به‏دلیل عدم تامین آب با کمیت و کیفیت مناسب بخصوص در فصل تابستان می­باشد.